پروبلماتیک هویت ایرانی در اندیشه داریوش شایگان

نویسندگان

چکیده مقاله:

یکی از مسائلی که در تحلیل هویت در ایران همواره مورد توجه قرار گرفته است نحوه مواجهه روشنفکران با آن است. در میان گفتمان های روشنفکری ایران، داریوش شایگان همواره‌ با  گشودگی‌ و انفتاح‌ با مکاتب‌ گوناگون‌  و موضوعات‌ مختلف‌ از جمله "هویت ایرانی" مواجه‌ می‌شود: چه آنجا که در "ادیان‌ و مکتبهای‌ فلسفی‌ هند" از «حسن‌ تفاهم‌» میان‌ فرهنگ­ها سخن‌ به‌ میان‌ می‌آید چه هنگامی که در "آسیا در برابر غرب" از هجوم دیگری و فرهنگی بیگانه و لاجرم نشانه های خطرآفرین سخن می­گوید، چه آنجا که در "نگاه شکسته" با طرح بحث اسکیزوفرنی فرهنگی به دوپارگی این فرهنگ و هویت اشاره می کند و بالاخره زمانی که در افسون زدگی جدید صحبت از تعدد هویت ها و ادغام هویت ها و فرهنگ ها در اثر روند جهانی شدن به میان می آورد. نویسندگان در مقاله­ی حاضر مقوله­ی هویت را در اندیشه­ی شایگان متقدم و متاخر به بحث می گذارند. نوشتار حاضر ضمن بسط این نگره در آرای این فیلسوف مهم،کاستی­ها و مشکلات نظریه­ی او را نیز مورد توجه قرار خواهد داد. مقاله از روش شناسی توصیفی مبتنی بر تحلیل محتوایی پیروی می­کند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مدرنیته و بحران هویت معاصر؛ بر مبنای آرای داریوش شایگان

داریوش شایگان، در کنار اندیشمندانی چون سید احمد فردید، جلال آل احمد و علی شریعتی، از برجسته­ترین اندیشمندان پنج دهۀ اخیر ایران محسوب می­شود. از مباحث کانونی و محوری در آثار این اندیشمندان، پرداختن به مسئلۀ هویت و هویت ایرانی، در مواجهه با چالش­های پیش روی در جهان مدرن است. این مقاله در پی پاسخگویی به این سوال است که «داریوش شایگان چه رویکردی را در خصوص بحران هویت جهان معاصر پی می­گیرد؟» ایدۀ مق...

متن کامل

ایران فرهنگی در اندیشه‌های داریوش شایگان

در میان گفتمان‌های روشنفکری ایران، داریوش شایگان را به استناد آرای او «فیلسوف فرهنگ» می‌نامند. شایگان همواره بحث «ایران فرهنگی» را در نظر داشته است: چه آنجا که در «هندوئیسم و تصوف» به قیاس ظرفیت‌ها و امکانات ایران فرهنگی برای تأثیرگذاری بر فرهنگ و آیین هندو و عناصر بینافرهنگی می‌پردازد، (آنچه می‌توان از آن به عنوان ایرانِ شرق یاد کرد) چه هنگامی که در «آسیا در برابر غرب» از هجوم دیگری و فرهنگی بی...

متن کامل

تحول مفهوم غرب در اندیشه ی داریوش شایگان

پژوهش حاضر تلاشی است در جهت یافتن پاسخ به چرایی بازاندیشی های یک متفکر برجسته ی ایرانی که اندیشه هایش را محصور حصاری جهانی کرده است. سخن از داریوش شایگان است. او جایگاه ویژه ای در گفتمان روشنفکری ایرانی دارد. این گفتمان اصولاً حول محوری به نام "غرب" یا رویارویی با غرب بنیاد یافت و نسبتی که شایگان با این مفهوم برقرار می کند، متمایز کننده ی او از سایر هستندگان این وادی است. اصولاً شایگان دو رویکر...

واکاوی مفهوم سنت از دید متفکران ایرانی: بررسی اندیشه‌های داریوش شایگان و سیدحسین نصر

در این نوشتار درصدد بررسی تطبیقی مفهوم سنت در اندیشۀ متفکران ایرانی با تکیه بر اندیشه­های داریوش شایگان و سید حسین نصر براساس نظریۀ کنش بوردیو خواهیم بود. براساس این استدلال اندیشه­ها براساس عادت­واره شکل می­گیرد و تغییر و تحول در عادت‌واره، تحولات فکری را در پی دارد. براساس این نظریه سنت را به‌مثابۀ یک عادت­واره به‌کار می­بریم که برساخته و برسازنده است. ازاین‌رو تفاوت دیدگاه­های این دو اندیشمن...

متن کامل

استلزامات سیاسی اندیشه داریوش شایگان(با توجه به تحول در نظریه هویتی او)

آنچه که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است، ارزیابی تحول در اندیشه داریوش شایگان و به ویژه نظریه هویتی وی و همچنین بررسی ارتباط و نسبت میان این نظریه هویتی (البته با درنظر گرفتن تحول صورت گرفته در آن ) با اندیشه و نظام سیاسی لیبرال دموکراسی است. نتیجه به دست آمده حاکی از تحول در نظریه هویتی شایگان از نگرش به خویشتن و شرق گرایی به سوی مدرنیته و غرب گرایی است که در زمینه امر سیاسی با دو تابع...

15 صفحه اول

مقایسه تطبیقی بحران هویت میان ایران و غرب (با تاکید بر آرای داریوش شایگان و هربرت مارکوزه)

هویت به معنای چیستی و کیستی انسان،به عبارتی انسان بدون هویت،معنا ندارد.هویت را مجموعه عناصری از شخصیت فرد تشکیل میدهند که به او امکان میدهد تا موضع خود را نسبت به جهان و دیگران مشخص کند.فرد صاحب هویت،تصویری خاص و روشن از خود و جامعه و مسائل اطراف خود دارد.هویت پدیده ای ساکن نیست،بلکه سیال بودن و چند لایه بودن از ویژگیهای هویت است و همین سیال بودن در عین حال که سبب پویایی هویت میشود در عین حال آ...

15 صفحه اول

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 8  شماره 4

صفحات  99- 131

تاریخ انتشار 2018-02-09

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023